dinsdag 23 september 2014

Het moderne

"Het moderne is dus niet zozeer het breken met een verleden, als wel het breken met een heden, het doorbreken van het heden, om beide, heden en verleden, te kunnen funderen in het besef zelf van een eigen bestaan, een eigen traditie." Dit schreef Geert Bekaert in zijn, in zijn eigen woorden, meditatie over Le Corbusier in Vlees en Beton 11.
"(...) wat Le Corbusier gedaan heeft (...): in deze, in vele opzichten, fantastische tijd, met zijn haast oneindige mogelijkheden naast zijn levensgrote absurditeiten, de aanwezigheid van architectuur als elementaire menselijke belevenis te cultiveren." 
Bekaert stelt: "Actualiteit is niet van de tijd zijn, maar van alle tijden." Zoals "muziek en dans (...) alleen in hun actualiteit bestaan." Die actualiteit appelleert aan het gelijke in het bestaan in plaats van het verschil in het individuele. Het is daar dat de vergelijking met een machine in het gedachtengoed van Le Corbusier geplaatst moet worden. De machine die er voor zorgt dat het gelijke gemaakt wordt zonder zelf aanwezig te zijn in het product. De machine is afwezig en produceert alleen. 'Machine à habiter' is dan ook geen machine om in te wonen, maar een machine die de actualiteit van het wonen mogelijk maakt zonder daarbij echt aanwezig te zijn: de mens wordt tot zichzelf teruggebracht.
Bekaert heeft dit aan den lijve ondervonden: "Die actualiteit van Le Corbusier, van zijn architectuur (...) is me overvallen, heeft me bereikt, bij een even onvoorzien als heimelijk gedreven bezoek aan het klooster te La Tourette, in de volle stilte van de middag van 29 augustus 1987, en wel, bij het betreden van de hoge, koele, schemerduistere ruimte van de kerk. (...) Er waren geen vragen meer, geen verwijzingen, geen twijfels. Er was alleen stilte, en leegte, maar een stilte die aanwezig was, een leegte die vol was. Er was niets en er was alles."

maandag 22 september 2014

Horizontaal

1.1 In één van zijn zeldzame geschriften schrijft de Zweedse meester-architect Sigurd Lewerentz dat de stenen om de doden te eren op een begraafplaats horizontaal moeten zijn. Verticale stenen veroorzaken te veel onrust. Ze vragen teveel aandacht. Een verticaal monument kan wel incidenteel bijvoorbeeld om een bijzondere, gemeenschappelijke gebeurtenis te herdenken. 
Met de toename van crematie en de gebouwen voor de urnen bieden de horizontale stenen ook uitkomst, aldus Lewerentz. 
Al met al een bijzondere constatering, maar hij kon het weten want hij heeft vele begraafplaatsen ontworpen.

zaterdag 6 september 2014

Michael Raedecker

1.1 In de schilderijen van Michael Raedecker wordt het beeld bewerkt en het platte vlak bespeeld. Het beeld komt daarin aan het oppervlak en lijkt weer te verdwijnen. Tegelijk is er beeldbewerking, een beeld van een beeld. Het lijkt de werkelijkheid maar is het net niet door kleur, onregelmatigheden, geschilderde fotobewerkingsfouten (spatten).1.2 Je wilt er naar toe en je wilt op een afstand blijven: een constant spel met je eigen verbeelding, inbeelding, waarneming en zingeving. 1.3 De gebruikte kleur is dun en doorschijnend: licht als een diapositief. Het zijn filmische beelden. Filmisch is ook de fragmentatie van het beeld en de verschillende standpunten die gecombineerd worden tot 1 beeld, tot 1 tijd-ruimte. 1.4 Het zijn beelden die zich uit de diepte aan het oppervlak tonen alsof ze zich door het gekleurde gladde wateroppervlak net naar boven drukken. In die zin lijken ze heel modern omdat ze tegelijk komen en gaan. Ze lijken het vluchtige van de moderniteit weer te geven. 'All that is solid melts into air'.